Kaaspakhuis Prins Hendrikstraat 122

Functie:

Woongebouw

Adres:

Prins Hendrikstraat 122, Alphen aan den Rijn

Status:

Rijksmonument

Voormalig kaaspakhuis uit 1898 aan de Oude Rijn. Het kaaspakhuis was eigendom van de bewoner van het naastgelegen Huize den Tol. Het pand is inmiddels gerenoveerd en verbouwd tot appartementen.

Het pakhuis

Het kaaspakhuis dat naast woning Den Tol staat, ligt enige meters achter de rooilijn van de Prins Hendrikstraat. Daardoor was aan de voorkant ruimte voor een ‘voorplaats’. Achter het gietijzeren hek konden kaasbrikken (rijtuigen) en later auto’s worden geparkeerd.Door de ligging van het pakhuis naar achteren, komt het woonhuis – vanaf de dorpskant gezien heel prominent over. Het pakhuis kent een begane grond en twee verdiepingen. Op de begane grond is aan de voorkant een centrale toegangsdeur. Tegenwoordig leidt die naar de appartementen die in het pand zijn gemaakt, maar oorspronkelijk bevonden zich achter de deur links en rechts een kantoortje. Verder stonden de begane grond en de eerste verdieping vol met stellingen met planken om de kazen op te leggen. De tweede verdieping diende voor de opslag van materiaal, zoals zakken komijn en hulpwerktuigen. Achter in het pakhuis bevond zich een met de hand te bedienen takel, om met een laadbak kazen naar de eerste verdieping te tillen. Later werd er ook een goederenlift gebouwd.

Kaaspakhuizen vormen een karakteristiek beeld langs de Alphense Rijnoevers. Zij dateren over het algemeen van het eind van de 19e tot het begin van de 20e eeuw. Ze hebben inmiddels een andere bestemming, zoals restaurant of appartementen.
Het kaaspakhuis aan de Prins Hendrikstraat 122 bestaat uit twee bouwlagen en een zolderverdieping onder een gebroken zadeldak met gesmoorde kruispannen. De nokrichting van het dak staat loodrecht op de straat. De gevels zijn opgetrokken in rode baksteen met een gepleisterde plint, speklagen en geprofileerde cordonlijsten. De eindgevels zijn uitgevoerd als tuitgevels met iets uitgemetselde aanzetten en een natuurstenen daklijst met een siersteen op de tuit. De regelmatige indeling van de gevel wordt bepaald door zesruits openslaande vensters onder strekken met gepleisterde aanzet- en sluitstenen.

In de voorgevel (west) zitten drie vensterassen en in de geveltop een roosvenster met lekdorpeltje. In de zijgevel (zuid) op begane grond en verdieping een reeks vensters (zes assen) als in de voorgevel.
De achtergevel (oost) grenst direct aan de Oude Rijn en heeft dezelfde gevelindeling als de voorgevel met op de begane grond en in de middenas deurpartijen. Op de tuit een pinakeltje.

Het kaaspakhuis is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarde als beelddrager van de kaasproductie en -handel, niet alleen regionaal maar ook nationaal gezien, een economische ontwikkeling van grote betekenis. Verder is het kaaspakhuis van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde wegens de herkenbare typologie en de kenmerkende Neo-Hollandse Renaissancestijl, in overeenstemming met de bouwstijl van het huis.

Het kaaspakhuis bezit hoge ensemblewaarde vanwege de beeldbepalende situering zowel aan de Prins Hendrikstraat als langs de Oude Rijn en vanwege de functioneel ruimtelijke samenhang met het naastgelegen huis.

Wat het exterieur betreft is het pand in hoge mate gaaf in hoofdvorm, materiaalgebruik en detaillering.

Meer over het kaaspakhuis is te vinden op: http://huizedentol.nl/index.php/geschiedenis