Huize den Tol

Functie:

Woning

Adres:

Prins Hendrikstraat 120, Alphen aan den Rijn

Status:

Rijksmonument

Monumentaal woonhuis uit 1902 van de Alphense kaashandelaar Jan van der Linden.
In 1898 laat Jan van der Linden op zijn erf een kaaspakhuis bouwen (nr. 122). Vervolgens wordt in 1902 het bestaande woonhuis afgebroken en vervangen door een kapitaal herenhuis (nr. 120).
Het was in een tijd dat enkele Alphense notabelen fraaie huizen lieten bouwen, zoals in de Julianastraat, Schoolstraat en Stationsstraat. Daarin wedijverden zij met elkaar. De grootte en de vormgeving van het pand en vooral van de voorgevel waren daarbij een belangrijke maatstaf. Het is veelal architect Hengeveld die aan de wensen van de opdrachtgevers gestalte geeft.

Ter hoogte van het perceel Prins Hendrikstraat 120 liep vroeger de Rijksstraatweg, richting Gouwsluis. Hier bevond zich een Rijkstol. Als de rijkstollen in de Rijnstreek verdwijnen, verschijnt op het hek van het kaaspakhuis een bordje met het opschrift ‘Huize Den Tol’. Onder deze naam is het pand nog steeds bekend.
Aan de voorkant van het huis is een hardstenen stoep met – toen nog – smeedijzeren kettingen tussen de stenen paaltjes. In de bakstenen gevel bevindt zich de grote voordeur, tussen de erker aan de rechterkant en de ramen aan de linkerzijde. Het huis heeft een verdieping over de volle breedte en boven de erker een zolder met een trapgevel. Het huis heeft de volgende woonvertrekken: een suite met achter elkaar een voorkamer, een achterkamer en een serre. De hal in het midden van het huis heeft een grote voordeur naar de straat en een zijdeur voor het gewone volk.
In de hal ligt een marmeren vloer. Er zwaait een royale trap naar boven, met op de beginpilaar een beeldje van Hermes, de god van de handel. In het raam van het trappenhuis wordt het familiewapen Van der Linden aangebracht. Naast de hal, aan de straatkant, is een zijkamer. Daar kunnen de heren zaken doen zonder te worden gestoord door het gezinsleven. Achter de hal bevinden zich de eetkeuken en de bijkeuken, met de kolenketel van de centrale verwarming. Er is ook een klein kantoor met doorloop naar de achterkamer.
De bovenverdieping heeft grote slaapkamers met als bijzonderheid, boven de keuken, een kamertje voor ‘de meid’. Maar zonder aparte trap, zoals in andere huizen wel voorkomt. De zolderverdieping diende waarschijnlijk vooral als berging. Achter het huis is een tuin van zo’n vijftien meter diep tot aan de Rijn. In 1928 werd achter de keuken een schuur gebouwd.
Meer over het gebouw staat op: http://huizedentol.nl/index.php/geschiedenis